TİYEK TEN GÖRÜNTÜLER Büyütmek için resme tıkla TİYEK AVŞARMI Alttaki resme tıkla     BÖLGEMİZİN DAYANIKLI YİYECEĞİ BAYRAM KÖMBESİ Resimlere tıkla büyüt İşte size küncülü kömbe.Umarım bir çoğumuzun küncülü kömbe anısı olmuştur.Kimimiz  kürdüklerimize kömbe cebi diktirmişizdir.yada analarımız dikmiştir.Kış aylarında diş geçmeyen kömbeleri puharalı ocaklarımızda külde pişirmişizdir.Son zamanlarda ise sobaların üzerinde de pişirenler olmuştur.Kimilerimiz azıklarımıza almış,kimilerimiz ise şalvarın cebine koyup kimseye göstermeden ufak ufak atıştırmışızdır. HASSAYI TİYEKLİLERMİ KURDU    KURUCULARI DERVİŞ PAŞA: Osmanlı devletinin IX.yy.da isyan halinde olan aşiretlerin iskanı için tertiplediği Fırka-i İslahiyenin  gözbebeği  olan İbrahim Derviş  Paşa iskan  için  ilk olarak  yöremizden başlamış ve  Haziran 1865’te Hassa’yı kurmuştur. Derviş Paşa bugünkü Hassa merkezine geldiğinde burayı ordunun kışlası yaparak, Hacılar, Tiyek; Akbez beylerini  getirtip onlara  buraya bir  yerleşim yeri  kurmak istediğini belirtip bu üç nahiyeden toplam yüz hane indirerek üç mahalle halinde Hassa’yı kurmuştur. Derviş Paşanın Hassayı kurmasında üç amacı vardır: 1.      Derebeyi halinde olan Hacılar, Tiyek ve Akbez beylerinin nüfuzunu kırıp bunlara bağlı halkı   devlete bağlı kılmak. 2.   Birbirlerine düşman oldukları için devamlı sorun çıkartan bu üç                   nahiyenin  halkını bir çatı  altına alarak kaynaşmalarını                         sağlamak ve kalıcı bir barış ortamı yapmak.  3.    Osmanlının isyandan dolayı buradan temin edemediği askeri halkın    iskanıyla temin etmek.                Derviş paşa bu  siyasetinde  başarılı olmuş  ağa ve beylerin halk üzerindeki nüfuzunu kırıp, halkı devlete bağlamayı  başarmıştır. Yöremizde  tam anlamıyla olmasa da  Derviş paşanın gayretiyle  kalıcı bir barış sağlanmıştır. AHMET CEVDET PAŞA: Fırka-i İslahiyede Derviş Paşanın fikrine başvurduğu en büyük yardımcısıdır. Fırka-i İslahiye’ye halkla ilgili işleri düzenlemek ve kaydetmek için tayin edilmiştir. Derviş Paşadan sonra Hassa’nın ikinci kurucusu diyebiliriz.  Ahmet Cevdet Paşa Osmanlının son zamanlarda yetiştirdiği büyük bir tarihçidir. Fırka-i İslahiye ile birlikte  Hassa’ya geldiğinde  henüz bu üne  kavuşmamıştı. Tarih  konusunda çok değerli eserler veren Ahmet Cevdet Paşa  Fırka-i İslahiyenin  iskan hareketleri  sırasında kaleme aldığı Ma’ruzat ve Tezakir’de Hassa hakkında çok değerli bilgiler vermektedir. PAŞO BEY: Derviş Paşanın Hassa’ya geldiğinde şekavet halinde bulunan Hacılar aşiretinin beyi idi. Derviş Paşaya itaat edip emrindeki halkın bir kısmını Hassa’ya indirdi ve Hassa’nın kurulmasına yardımcı oldu. Paşo beyin Hassa’ya indirdiği halk bir süre durduktan sonra tekrar Hacılara döndü. KARABEYZADE MEHMED BEY: Fırka-i İslahiyenin yöremize geldiğinde Tiyek beyi idi. Derviş Paşaya itaat etti ve halkının bir kısmını  Hassa’ya indirerek Hassa’nın kurulmasına yardımcı oldu. Şu an Hassa’nın % 80’ni Tiyeklidir yani Hassa’ya inen Tiyekliler tekrar yurtlarına dönmemişlerdir. KARABEYZADE ALİ BEY:Derviş Paşanın geldiğinde Akbez beyi karabeyzade ali bey idi. . Diğer beyler gibi kendiside Derviş paşaya iaat edip emrindeki halkın bir kısmını Hassa’ya indirerek Hassa’nın kurulmasına yardımcı oldu. Ama Akbezlilerin bir çoğu daha sonra tekrar yurtlarına döndü. “HASSA” ADI NEREDEN GELİR Hassa’nın adının nereden geldiğine dair iki görüş vardır. Derviş Paşa 1865’te Fırka-i İslahiye ile isyan halinde bulunan yöremiz halkının iskanı için şimdiki Hassa’nın  bulunduğu yere  gelir ve buraya civar yerleşim yerlerinden yüze yakın hane   indirip  bir  kaza oluşturur. Osmanlı ordusu 1843’te ıslah edilerek beşe ayrılır bunlardan biri olan Hassa ordusunun merkezi İstanbul olup bizzat saraya bağlıdır. Fırka-i İslahiyede Hassa Ordusuna bağlı olduğu için kurulan bu yeni kazaya Hassa ordusuna ait manasına gelen “Hassa”adı verilir. Bu isim bizzat Derviş paşa tarafından verilmiştir [1].  Hassa’nın adının nereden geldiği konusunda diğer rivayet ise şöyledir. Derviş Paşa Hassa’ya gelir ordusunu buraya konaklatır ve isyan halinde bulunan halk hiçbir zorluk çıkarmadan Derviş Paşaya itaat eder. Bu durum Derviş paşanın  çok hoşuna  gider, yerli halka izafeten  “Buranın halkı  Has’mış”  “Buranın halkı bütünüyle iyi ve has insanlardır”der. Derviş paşanın bu sözlerinden dolayı buranın adı Has insanlara ait manasına gelen HASSA olur.  İlmi kaynaklar Hassa’nın adının daha çok Hassa ordusundan geldiğini belirtmektedir. HALKIN MENŞEİ  Daha öncede belirttiğimiz gibi orduyla birlikte 1865’te bu mevkiye konaklayan  Derviş paşa bir kaza teşkil edip,kaza halkını da Hacılar,Tiyek ve Akbezden  indirdiği yerli kesimden oluşturmuştur. Yani Hassa halkının  menşeini  ilk olarak bu üç  nahiyeden inme  üç farklı gruptan çıkartabiliriz.Bir kaynakta  Müşir Derviş paşa Hassayı kurmadan önce burada birkaç hanenin bulunduğunu  ve bu hanelerin  Tiyeklilere ait olduğu belirtilmektedir. Eğer bu zayıf kaynağı dikkate alacak olursak Hassa halkının menşeini ilk ola-rak Tiyek’lilerin oluşturduğunu söyleyebiliriz. 1865’te Derviş paşanın emriyle Hassa’ya inen Hacılar, Tiyek ve Akbez halkından Hacılarlılarla, Akbez’liler  Derviş paşanın gidişiyle yurtlarına geri dönmüşlerdir.Tiyek’liler burayı terketmeyip burayı kendilerine daimi bir mekan etmişlerdir. Nitekim şu an Hassa halkının % 80’nini Tiyekliler oluşturmaktadır.Hassa daha sonra civar köylerle birlikte Adana(Saimbeyli), Reyhanlı, Konya, Maraş (Göksun), Kilis, Adapazarı....vb  yerlerden göç  alarak karma bir topluluk haline gelmiştir.Çekirdeği oluşturan Tiyekliler Türkmen olup Oğuzların Bozoklar koluna ait  Avşarlardır.Bunun yanında Hassa’ya Ulaşlı Türkmenlerinin bir kolu olan Kaypakoğulları- dan,Alibekiroğullarından [2] ve ulaşlı ya bağlı kapulu oymağından yerleşenler olmuştur.Hassa genel itibariyle Türkmen ailelerden oluşmuştur.  Hassa ilk kurulduğunda üç mahalleden müteşekkil idi. Bu üç mahalleye birbirine karışmamış bir şekilde Hacılar, Tiyek ve Akbez halkı yerleştirildi. Kaza Hacılarlılarla, Akbezlilerin  yerlerini  terkiyle tek  mahalleye düştü.Tiyeklilerin ve civar köylerden halkın sürekli göçüyle 1950’de Yeni mahalle ve Çay mahallesi adında iki mahalle oluşturuldu. 1977 yılında da bu iki mahalle kendi aralarında Yeni mahalle, Çay mahallesi, Girne mahallesi, 15 Kasım mahallesi,Tepebaşı mahallesi, Derviş paşa mahallesi diye 6 mahalleye ayrıldı.  1950’de iki mahalleden oluşan Hassa’da  toplam 350 hane olup, çarsında da çeşitli branşlarda 50 dükkan bulunmaktaydı.Bunların büyük çoğunluğu Tiyek’lilere ait idi.  Aşağıda Hassa mahallelerinin bundan 25 yıl önceki  durumunu gösterelim: Dervişpaşa Mahallesi:bu mahallenin bütün sakinleri tiyek köyünden gelerek yerleşmiştir. İlçemiz hassanın yerleşme merkezini boydan boya kateden hürriyet caddesinin kuzey tarafı Derviş paşa mahallesidir. Daha önce bu yol tiyek yoluolarak kullanılıyor ve biliniyordu. Çay mahallesi: bu mahallede oturanlarında % 90 nı Tiyek menşelidir. 1 aile saimbeyliden (adana) gelmiş evlenme dolayısiyle buraya yerleşmiştir. Bu aile o zaman dikiş makinası tamirciliğiyle geçimini sağlamaktaydı. Yeni Mahalle:nüfusunun%80 ni tiyek –dedemli menşelidir. Reyhanlıdan 6 aile çiftlik satın alarak bu mahalleye yerleşmişlerdir.Ayrıca bu mahalleye 10 aile söğüt köyünden inmiştir. 15 kasım mahallesi:nüfusun% 80 ni tiyek ,söğüt, karafakılı kökenlidir. Ayrıca yine hassaya çok yakın olan dedemli ve bintaş köylerinden bir kısım ailelerde bu mahalleye yerleşenler arasındadır.bunların yanı sıra 15 kasım mahallesinin bir hanesi aydınlı ailesi olup bakkaliye ve nakliyatla geçimlerini sağlamaktadırlar. Tepebaşı Mahallesi:% 90nı  tiyek menşelidir.buna ek olarak 10 aile hacılardan 9 ailede bintaştan (adamanlı) gelip buraya yerleşmişlerdir. Ayrıca 8 hane gurbetçi ailesi bulunmakta hassada çalgıcılıkla geçimlerini sağlamaktadırlar . 1 aile 1915 yılında adapazarından gelmiş evlenme dolayısiyle de bir daha bu mahalleyi terkedememiştir. Girne mahallesi:bu mahalleye hassanın değişik yörelerinden aileler gelmiştir. 20 hane tiyek, 10 hane dedemli,10 hanr söğüt, 3 hane adamanlı, 2 hane koruhöyük bir kaç hanede karafakılıdan gelmiştir. Bunlara ilaveten bu mahallede ayrıca maraş ve göksundan 2 hane bulunmaktadır. Bunun biri emekli banka memuru diğeri ise karayolları işçisidir. Konyalı bir ailede taksicilikle uğraşıp bu mahallede ikamet etmektedir.Ayrıca kilisten gelmiş 4 aile çiftcilik, ayakkabıcılık, terzilik, ve canlı hayvan ticaretiyle uğraşmaktadır. Karşıyaka mahallesi: 1978 yılında tesis edilen karşıyaka mahallesinede hassanın etrafında bulunan köylerden aileler inmiştir [3].